Συνέντευξη με την ζωγράφο “‘Ολγα Μπαρμάζη”

ΑΠΟ: Νίκος Σουσάι

Βιογραφικό σημείωμα
Ζωγράφος, εικονογράφος παιδικών βιβλίων, υπεύθυνη των εργαστηρίων ζωγραφικής
στο Καλογεροπούλειο Ίδρυμα Τεχνών και Πολιτισμού στην Κόρινθο και της
Αποθήκης Τεχνών ΑΜΚΕ, της οποίας είναι ιδρύτρια. Επίσης, έχει σκηνογραφήσει
παραστάσεις θεάτρου και χορού. Μετά τη φοίτησή της στη Σχολή Εικαστικού
Κοσμήματος VORTEX έχει σχεδιάσει και υλοποιήσει σειρές κοσμημάτων από ασήμι
και άλλα υλικά.
Από το 1996 εκθέτει σε ατομικές (3) και ομαδικές (περισσότερες από 60) εκθέσεις
στην Ελλάδα και στο εξωτερικό [Ευρώπη, ΗΠΑ, Ιαπωνία και Αυστραλία]. Έργα της
έχουν βραβευτεί σε 12 διεθνείς διαγωνισμούς ζωγραφικής.
Συμμετείχε στο 4 ο Διεθνές Συνέδριο Δημιουργικής Γραφής στη Φλώρινα, όπου
παρουσίασε την εισήγησή της «Η ζωγραφική ως πρωτογενές υλικό της αφήγησης».

ΕΡΩΤΙΜΑΤΟΛΟΓΙΟ:

Εάν δεν ήσασταν καλλιτέχνης, τι θα θέλατε να είστε;

Όλγα Μπαρμάζη: Υπάρχουν τόσα ενδιαφέροντα πράγματα στη ζωή. Θα μπορούσα να είμαι κηπουρός ή μάγισσα, αστροφυσικός ή ξυλουργός.

Ποιο είναι το επάγγελμα που δεν θα ασκούσατε ποτέ;

Όλγα Μπαρμάζη: Ποτέ μη λες ποτέ, γιατί η Ανάγκη είναι εκδικητική θεότητα όταν την περιφρονείς. Στην Κόρινθο, απ’ όπου κατάγομαι, της είχαν αφιερώσει βωμό, δεν το ξεχνάω.

Ποιός πίνακας στόλιζε τον τοίχο του εφηβικού σας δωματίου;

Όλγα Μπαρμάζη: Είχα ζωγραφίσει δύο έργα, τα οποία κατέστρεψα κάποια ανόητη αυτοκαταστροφική στιγμή. Κάπου υπάρχουν τα προσχέδιά τους.

Ποια είναι η καλλιτεχνική σας εμπειρία-ορόσημο;

Όλγα Μπαρμάζη: Η συνεργασία μου με την αείμνηστη Κάτε Παπανικολάου, ζωγράφο, φωτογράφο και βέβαια την πρώτη Ελληνίδα σκηνοθέτιδα που έκανε ταινία κινουμένων σχεδίων, «Το μηχανικό χαμόγελο». Από την Κάτε έμαθα να μοιράζομαι την τέχνη απλόχερα και με κάθε δυνατό τρόπο. Αν, όπως λένε, είμαι καλή δασκάλα, το οφείλω ακριβώς σε αυτή τη γενναιοδωρία που διδάχτηκα από εκείνη.

Πώς καταφέρνετε να κρατάτε τον εαυτό σας γειωμένο/η;

Όλγα Μπαρμάζη: Τα καταφέρνω; Μάλλον ο περίγυρος έχει αναλάβει το καθήκον αυτό, αλλά και η διαρκής ανάγκη βιοπορισμού συμβάλλει σημαντικά.

Ποιος καλλιτέχνης είναι το πρότυπό σας, και πόσο σας έχει επηρεάσει;

Όλγα Μπαρμάζη: Κοινότοπη η απάντησή μου, αλλά νομίζω ο Ντα Βίντσι. Πάντως, πέρασα από διάφορα στάδια. Παιδί λάτρευα τον Βαν Γκογκ, έφηβη τον Νταλί. Ως φοιτήτρια επισκέφτηκα στην Εθνική Πινακοθήκη με λαχτάρα να δω έκθεση με έργα του Πικάσο αλλά, ω του θείου θαύματος, υπήρχε και αναδρομική του Εγγονόπουλου. Οι γκρίζες κυβιστικές μορφές σβήστηκαν από τη λάμψη και τον πλούτο του χρώματος και των συνθέσεων. Έκτοτε άρχισα να στρέφομαι όλο και περισσότερο προς την ελληνική ζωγραφική.

Ποια επoχή του χρόνου σας αρέσει περισσότερο να ζωγραφίζεται;

Όλγα Μπαρμάζη: Και τις τέσσερις εποχές.

Ποια θεωρείτε την μεγαλύτερη επιτυχία σας;

Όλγα Μπαρμάζη: Ότι συνεχίζω να ζωγραφίζω, ανεξάρτητα από τα όποια εμπόδια.

Ποιο είναι το αγαπημένο σας χρώμα;

Όλγα Μπαρμάζη: Πολύ γαλάζιο γύρω μου, ώστε να μην υποκύψω στη γοητεία του. Ωστόσο για να σοβαρολογούμε, η αισθητική του χρώματος είναι αποτέλεσμα οπτικών συσχετισμών [σχήμα, χρώμα, τόνος, αντίθεση ή αρμονία κ.λπ.]. Δεν μπορεί να δουλέψει αλλιώς.

Απαλλάσσεστε από τα προβλήματα σας όταν δημιουργείται ένα έργο;

Όλγα Μπαρμάζη: Απαλλάσσομαι ακόμη κι από τον εαυτό μου.

Ποιός είναι ο αγαπημένος σας ζωγράφος;

Όλγα Μπαρμάζη: Δεν είναι ένας μόνο που θαυμάζω. Μπορώ να αναφέρω κατεβατό με ονόματα. Εκείνο που με εκπλήσσει και με ανησυχεί είναι πως τα τελευταία χρόνια απομυθοποιώ αρκετούς.

Τι είναι η ζωγραφική για εσάς;

Όλγα Μπαρμάζη: Αν εννοείτε προσωπικά, θα σας απαντήσω με μια παιδική μου συνήθεια, την οποία διατηρώ ακόμη: να δείχνω με τεντωμένο το δάχτυλο και να λέω: Κοίτα… Αν θέσουμε το ζήτημα θεωρητικά, είναι μια άηχη «γλώσσα» για να αφηγείται ή να διαβάζει κανείς ιστορίες. Άλλωστε πρώτα βλέπουμε και μετά μιλάμε. Οι αρχικές μας εμπειρίες από τον κόσμο καταγράφονται κυρίως μέσω της όρασης.

Πώς θα χαρακτηρίζατε τον εαυτό σας ως εικαστικός;

Όλγα Μπαρμάζη: Μάλλον ως πειραματίστρια. Σε αυτό συντελεί η πεποίθησή μου πως ο ανθρώπινος εγκέφαλος που επεξεργάζεται το όποιο οπτικό υλικό είναι κατ’ ανάγκη δέσμιος της φυσιολογίας της όρασης. Αλλιώς βλέπει η μέλισσα το λουλούδι, αλλιώς ο άνθρωπος. Και εννοώ ως εικόνα, κυριολεκτώ. Ανάμεσα στις φάσεις του πειραματισμού, επιστρέφω στους καθιερωμένους δρόμους, για να το σκάσω πάλι μόλις νιώσω ασφάλεια.

Ποιες είναι οι πηγές έμπνευσής σας ως εικαστικός;

Όλγα Μπαρμάζη: Ό,τι φιλοξενεί το θνητό πέρασμά μας. Το νερό, το γρασίδι, τα δέντρα, η θάλασσα. Οι φυσικές επιστήμες, στον βαθμό που μπορώ να τις παρακολουθήσω. Τα ποιήματα, η μουσική, η ίδια η ζωγραφική ως διαδικασία. Οτιδήποτε μπορεί να διεγείρει το ενδιαφέρον μου.

Αν επιλέγατε μια διαφορετική εποχή για να ζήσετε και να δημιουργήσετε ποια θα ήταν αυτή και με ποιον τρόπο πιστεύετε ότι θα εκφραζόσασταν καλλιτεχνικά;

Όλγα Μπαρμάζη: Θα επέλεγα ένα οποιοδήποτε σημείο του μέλλοντος όπου δεν θα είμαι παρούσα. Με θυμώνει που δεν θα δω τα έργα των επόμενων γενεών και που δεν θα μπορέσω να χρησιμοποιήσω τα μέσα που θα διαθέτουν.

Ποια είναι τα μελλοντικά σας σχέδια;

Όλγα Μπαρμάζη: Να συνεχίσω να ζωγραφίσω, ακόμη κι αν δεν καταφέρω να προσεγγίσω τα ζητούμενά μου. Δεν έχω χάσει τις ελπίδες μου να εργαστώ με ηλεκτρονική εικόνα, αλλά μοιάζει μακρινό όνειρο, τουλάχιστο προς το παρόν.

Ποιά εικαστική τάση σας ενδιαφέρει περισσότερο;

Όλγα Μπαρμάζη: Η οργανική αφαίρεση, αν μου επιτρέπεται ο όρος. Στη σειρά «Ροές και θραύσματα» που θεωρώ ότι με χαρακτηρίζει περισσότερο από άλλες απόπειρές μου, επιδιώκω μια ζωγραφική απαλλαγμένη από το «θέμα», φτιαγμένη ως σύνθεση μορφών και χρωμάτων, κάτι σαν μουσική χωρίς λόγια. Θεωρητικά η τάση αυτή ακούγεται να προσεγγίζει τις αντιλήψεις του Καντίνσκι, αλλά το τελικό αποτέλεσμα διαφέρει σημαντικά.

Ποια είναι η σχέση του δημιουργού με το έργο του;

Όλγα Μπαρμάζη: Η σχέση μου με τα έργα που επιχειρώ τελειώνει τη στιγμή που δεν έχω κάτι να αφαιρέσω ή να αλλάξω. Όταν αποφασίζω να βάλω την υπογραφή μου. Αυτό δεν σημαίνει παρά την παραδοχή ότι δεν υπάρχει κάτι περισσότερο να συνεισφέρω εκείνη τη δεδομένη στιγμή. Ό,τι μένει ανεκπλήρωτο σε ένα έργο, περιμένει τη σειρά του να εκπληρωθεί σε επόμενο.

Πόσα έργα έχετε δημιουργήσει περίπου?

Όλγα Μπαρμάζη: Όχι όσα θα ήθελα. Αν καταγραφεί ως έργο κάθε εγχείρημα που έχω ολοκληρώσει, θα έλεγα γύρω στα 300, ίσως λίγο περισσότερα.